Thước Panme là gì? Cấu tạo, ứng dụng, cách sử dụng chi tiết

Thước Panme là gì? Với khả năng đo lường chính xác đến từng phần trăm milimet, thước Panme là thiết bị không thể thiếu trong các xưởng sản xuất hiện đại. Trong bài viết này, Vinachi sẽ cùng khám phá chi tiết về cấu tạo, nguyên lý hoạt động, các loại thước Panme phổ biến và hướng dẫn sử dụng đúng cách để đảm bảo hiệu quả đo cao nhất.

1. Thước Panme là gì?

Để trả lời cho câu hỏi “Thước Panme là gì?” bạn hãy cùng tìm hiểu khái niệm về chúng.

Thước Panme hay còn gọi là Micrometer là một thước đo cơ khí có độ chính xác cao, chuyên dùng để đo kích thước, độ dày, đường kính ngoài - trong của trục, độ sâu của các rãnh, khe. Với độ phân giải dao động từ 0,01mm đến 0,0005 mm, thước Panme được ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp như gia công cơ khí, sản xuất nhựa, gỗ, nhôm, kính…

2. Cấu tạo Panme

Hầu hết các loại thước Panme đều có thiết kế tương tự nhau, điểm khác biệt chủ yếu nằm ở kiểu hiển thị số đo và loại mỏ đo được thiết kế để phù hợp với từng mục đích sử dụng cụ thể.

Một chiếc Panme thường bao gồm các bộ phận sau:

Mỏ đo (Anvil)
Đầu đo di động (Spindle)
Chốt khóa/Vít hãm (Lock)
Thân thước chính (Sleeve)
Thân thước phụ (Thimble)
Núm vặn (Ratchet Knob)
Tay cầm (Frame)

>>> Xem thêm: Hướng dẫn cách đọc thước Panme chuẩn, chính xác, nhanh chóng

3. Ứng dụng của thước Panme

Thước Panme là thiết bị đo lường cơ khí chính xác cao, được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là cơ khí chế tạo và sản xuất công nghiệp. Thước Panme được dùng để đo các chi tiết máy với độ chính xác cao như:

Piston, trục khuỷu, phanh đĩa, xi-lanh
Đo độ sâu lỗ khoan, độ dày chi tiết nhỏ
Đường kính ngoài và trong của trục, ống, chi tiết hình trụ

Khác với thước cặp có thể tạo lực ép khi đó, thước Panme tiếp xúc nhẹ nhàng, hạn chế tối đa việc làm biến dạng chi tiết.

Bên cạnh đó, loại thước này được sử dụng khi cần đo lượng vật nhỏ hoặc đòi hỏi độ chính xác và tin cậy cao.

*Thước Panme được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, công việc khác nhau*

4. Phân loại Panme

4.1. Theo công dụng

Panme đo kích thước ngoài: Đây là loại Panme được sử dụng phổ biến nhất, chuyên được dùng để đo kích thước bên ngoài của các vật thể như trục, khối vuông, dây dẫn hoặc các chi tiết dạng hình cầu, hình trụ.
Panme đo kích thước trong: Được thiết kế để đo kích thước bên trong, đặc biệt là đường kính của các lỗ, ống hoặc các chi tiết rỗng.
Panme đo độ sâu: Loại thước này chuyên dùng để đo chiều sau của các rãnh, khe, hốc, gối trục.

4.2. Theo bước ren

Panme bước ren 1mm: Loại Panme có tháng chia trên thước phụ gồm 1000 bạch, giúp đo với độ chính xác rất cao. Tuy nhiên, do thiết kế thân lớn, trọng lượng năng nên ít được sử dụng trong thực thế, chỉ phù hợp cho các ứng dụng đặc biệt yêu cầu độ chính xác cực cao.
Panme bước ren 0.5mm: Thước này được thiết kế với thang chia 50 vạch trên vòng thước phụ. Thiết kế nhỏ gọn, dễ sử dụng, phù hợp cho đa dạng công việc trong cơ khí chính xác, sản xuất linh kiện và gia công kỹ thuật.

>>> Xem thêm: Có mấy loại thước đo góc thường dùng? Top 11 loại phổ biến

4.3. Theo cách hiển thị

Panme cơ khí: Đây là dòng Panme truyền thống, trong đó kết quả đo được hiển thị thông qua các vạch chia và con số khắc trên thân thước. Tuy nhiên, loại thước này cần yêu cầu người dùng phải biết cách đọc thước cơ khí mới có thể sử dụng chính xác.
Panme điện tử: Kết quả đo được hiển thị trực tiếp trên màn hình LCD, giúp người dùng dễ dàng đọc nhanh và chính xác chỉ số mà không cần tính toán.

Panme đồng hồ: Được tích hợp mặt đồng hồ chỉ thị kim, loại Panme này giúp người dùng dễ dàng quan sát kết quả đo hơn so với loại cơ khí. Mặc dù cách đọc không nhanh như Panme điện tử nhưng Panme đồng hồ có phạm vi đo rộng, độ chính xác khá cao, dễ sử dụng, có giá thành hợp lý, phù hợp với nhiều đối tượng sử dụng.

5. Hướng dẫn cách sử dụng Panme

Để đảm bảo kết quả đo đạt độ chính xác cao, bạn cần thực hiện đầy đủ các bước kiểm tra và thao tác đúng kỹ thuật khi sử dụng thước Panme. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:

5.1. Bước 1: Kiểm tra độ chính xác của thước Panme trước khi đo

Trước khi tiến hành đo, bạn cần đảm bảo thước Panme đang ở trạng thái hoạt động tốt và chính xác

Kiểm tra bề mặt ngoài: Bạn quan sát kỹ bề mặt bên ngoài của thước. Nếu đầu đo bị mòn, sứt mẻ hoặc cong vênh, thước sẽ cho kết quả sai lệch.
Vệ sinh bề mặt để tránh bụi bám vào ảnh hưởng đến độ chính xác
Kiểm tra điểm 0: Đây là bước quan trọng. Nếu điểm 0 bị lệch, toàn bộ kết quả đo sẽ không chính xác dù thực hiện thao tác đúng. Với Panme 0–25mm, bạn cho 2 mặt đo tiếp xúc trực tiếp với nhau và kiểm tra xem vạch 0 có khớp không. Đối với Panme 25–50mm trở lên, bạn sử dụng Block Gauge (căn mẫu) tương ứng để kiểm tra điểm 0.

*Kiểm tra độ chính xác của thước Panme trước khi đo*

5.2. Bước 2: Thực hiện đo kích thước bằng Panme

Kiểm tra lại Panme, đảm bảo thước vẫn hoạt động ổn định và không bị sai lệch.
Nới lỏng vít kẹp, vặn nút vặn để đầu đo di động mở rộng với kích thước lớn hơn kích thước của vật cần đo.
Áp đầu đo cố định vào một cạnh của chi tiết, rồi từ từ vặn nút xoay cho đầu đo di động tiếp xúc với cạnh đối diện. Bạn cần đảm bảo đầu đo tiếp xúc vuông góc với bề mặt đo.
Căn chỉnh sao cho đường tâm của hai mỏ đo trùng với kích thước thực tế của vật cần đo.
Trong trường hợp cần phải lấy Panme ra khỏi vị trí đo thì bạn cần vặn bít hãm để giữ nguyên vị trí đầu đo.
Dựa vào mép thước động bạn đọc được số mm và nữa mm của kích thước ở trên thước chính.
Dựa vào vạch chuẩn trên thước chính, ra đọc được phần trăm mm trên thước phụ (với giá trị mỗi vạch là 0.01mm).

Lưu ý: Cách điều chỉnh điểm 0

Nếu điểm 0 không trùng khớp khi hai mặt đo chạm nhau, bạn hãy tiến hành điều chỉnh theo các bước như sau:

Cố định đầu đo di động bằng chốt khoá
Sử dụng dụng cụ chuyên dụng để xoay vòng thước phụ và đưa vạch 0 về đúng vị trí.
Kiểm tra lại điểm 0 sau khi chỉnh. Nếu vẫn bị lệch, bạn hãy lặp lại thao tác cho đến khi chính xác.

6. Một số điểm cần lưu ý để bảo quản thước Panme đúng cách

Để đảm bảo thước Panme luôn hoạt động ổn định và cho kết quả đo chính xác, việc bảo quản đúng cách là điều vô cùng quan trọng.

Lưu trữ ở nơi khô ráo, thoáng mát: Bạn nên đặt thước tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời hoặc ở nơi có nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp vì có thể gây biến dạng cơ học và ảnh hưởng đến độ chính xác của thước.
Sử dụng hộp đựng chuyên dụng: Khi không sử dụng, bạn hãy đặt thước vào hộp bảo quản đi kèm để tránh va đập, bụi bẩn.

*Sử dụng hộp đựng thước Panme chuyên dụng*

Giữ khoảng cách giữa các mặt đo: Không để trục chính và mỏ đo tiếp xúc trực tiếp trong thời gian dài vì điều này có thể gây sai lệch điểm 0 và làm biến dạng bề mặt đo. Bên cạnh đó, khi mở nhẹ một khoảng cách nhỏ giữa hai mặt đo để tránh áp lực không cần thiết.
Tránh tiếp xúc với nước: Bạn nên bảo quản thước ở nơi không có độ ẩm cao và tránh tiếp xúc với nước.
Đối với Panme điện tử: nếu không sử dụng trong thời gian dài, bạn nên tháo pin ra để tránh hiện tượng pin bị chảy, gây hỏng mạch điện tử.
Hiệu chỉnh định kỳ: Bạn nên kiểm tra và hiệu chỉnh Panme định kỳ hàng tuần hoặc hàng tháng, để đảm bảo độ chính xác tối ưu cho mỗi phép đo.

Hy vọng qua bài viết này của Vinachi, bạn đã hiểu rõ thước Panme là gì, cấu tạo, các loại phổ biến và ứng dụng thực tế của thiết bị đo lường này. Với độ chính xác cao và khả năng đáp ứng nhiều nhu cầu trong cơ khí, thước Panme chắc chắn là công cụ không thể thiếu trong các ngành kỹ thuật và sản xuất hiện đại.

Bài viết liên quan: