Cháy ổ điện: Nguyên nhân và cách xử lý an toàn, hiệu quả

Cháy ổ điện là sự cố nguy hiểm có thể xảy ra bất cứ lúc nào nếu hệ thống điện trong nhà không được sử dụng và bảo trì đúng cách. Tình trạng này không chỉ gây hư hỏng thiết bị điện mà còn tiềm ẩn nguy cơ chập cháy, ảnh hưởng đến an toàn của người sử dụng. Hiểu rõ nguyên nhân, cách phòng tránh và xử lý kịp thời khi sự cố xảy ra sẽ giúp bạn bảo vệ gia đình và hạn chế tối đa các rủi ro do cháy ổ điện gây ra.

1. Nguyên nhân gây ra cháy ổ điện, chập ổ điện

Cháy ổ điện, chập ổ điện là sự cố điện nguy hiểm, gây hư hỏng thiết bị, thậm chí có thể dẫn đến hoả hoạn. Dưới đây là những nguyên nhân chính gây ra tình trạng này

1.1. Quá tải điện năng

Quá tải điện năng là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng cháy ổ điện. Khi nhiều thiết bị điện có công suất lớn được cắm chung vào một ổ điện, dòng điện sẽ vượt quá mức cho phép, dẫn đến tình trạng quá tải.

Tình trạng này thường xảy ra do hệ thống mạch điện không được bảo vệ đúng cách, đặc biệt khi thiết các thiết bị như rơ le hoặc bộ bảo vệ điện áp. Hậu quả là điện áp trong mạch có thể tăng hoặc giảm đột ngột, gây hư hỏng thiết bị và nguy cơ cháy nổ.

1.2. Ổ cắm bị lỏng

Tình trạng ổ cắm bị lỏng xảy ra khi phích cắm và ổ cắm không tương thích hoặc khi ổ cắm quá rộng hoặc quá chật so với phích cắm. Điều này làm tăng điện trở tại điểm tiếp xúc, gây nóng chảy lớp nhựa xung quanh, dẫn đến tình trạng cháy ổ điện.

Ngoài ra, việc sử dụng không đúng loại phích cắm cũng khiến chấu điện bị mài mòn và tiếp xúc kém. Theo thời gian, chấu điện ngày càng lỏng, làm tăng nguy cơ phát sinh tia lửa điện, dẫn đến chập cháy ổ cắm.

1.3. Mối nối dây không chặt

Nhiều gia đình có thói quen tự lắp đặt ổ cắm điện tại nhà, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy cơ mất an toàn. Nếu mối nối dây không chắc chắn, điện trở tại điểm nối có thể tăng cao, gây ra hiện tượng quá nhiệt, dẫn đến cháy ổ điện.

Đặc biệt, đối với những người lần đầu thực hiện nối ổ điện, cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc an toàn kỹ thuật để đảm bảo kết nối chính xác, an toàn và tránh các sự cố đáng tiếc.

1.4. Chập mạch

Chập mạch thường xảy ra khi dây dẫn hở bị chập vào nhau hoặc dây pha chạm đất, làm giảm điện trở và khiến cường độ dòng điện tăng đột ngột. Hậu quả là lớp cách điện của dây bị cháy, dây dẫn nóng lên, sinh ra tia lửa điện, có thể gây hỏng thiết bị điện.

Nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng chập mạch có thể do:

• Khoảng cách giữa hai dây dẫn trần không đạt tiêu chuẩn
• Lớp vỏ cách điện bị hư hỏng khiến dây chập vào nhau
• Đấu nối dây không đúng kỹ thuật
• Dây dẫn bị ăn mòn theo thời gian

1.5. Tĩnh điện

Tĩnh điện được tạo ra do ma sát giữa các vật dẫn điện hoặc giữa vật cách điện và vật dẫn điện. Đặc biệt, khi có sự xuất hiện các chất dễ cháy như xăng, dầu, tĩnh điện có thể trở thành nguyên nhân gây ra tia lửa điện, làm tăng nguy cơ cháy ổ điện.

1.6. Sự truyền nhiệt của các thiết bị điện

Trong quá trình hoạt động, các thiết bị điện đều sinh nhiệt. Nếu nhiệt lượng này không được kiểm soát hoặc tản nhiệt kém, nhiệt độ tăng cáo có thể làm nóng chảy ổ cắm, dây dẫn, gây cháy ổ điện.

2. Cách kiểm tra ổ điện bị chập/cháy

2.1. Kiểm tra với ổ cắm nổi

Việc kiểm tra ổ cắm nổi khá đơn giản, vì bạn có thể quan sát trực tiếp bằng mắt thường để phát hiện dấu hiệu cháy ổ điện hoặc hư hỏng, từ đó đưa ra quyết định có cần thay mới hay không. Sau đây là một số dấu hiệu nhận biết ổ cắm đang tiềm ẩn nguy cơ chập cháy:

• Lớp nhựa ổ cắm bị chảy: Khi phích cắm tiếp xúc với chấu điện có thể làm phát sinh tia lửa điện, sinh ra nhiệt lượng lớn. Nếu tình trạng này kéo dài, lớp nhựa xung quanh lỗ cắm sẽ bị nóng chảy, làm giảm độ an toàn của ổ điện.

• Lớp nhựa bảo vệ bị kẹt: Nếu phích cắm khó cắm vào ổ điện hoặc không thể cắm được có thể do lò xo bên trong bị lỏng, kẹt hoặc lệch khỏi vị trí ban đầu. Điều này khiến ổ cắm không còn hoạt động đúng cách và cần được sửa chữa, thay thế. 

2.2. Kiểm tra với ổ cắm âm tường

Để xác định cháy ổ điện âm tường không, bạn cần sử dụng đồng hồ vạn năng và thực hiện theo các bước sau:

• Bước 1: Ngắt nguồn điện: Trước tiên, bạn cần rút dây nguồn ra khỏi bảng điều khiển để đảm bảo an toàn, tránh nguy cơ bị điện giật trong quá trình kiểm tra.
• Bước 2: Cài đặt đồng hồ bạn năng: Đặt đồng hồ ở chế độ đo liên tục, kiểm tra xem đầu cực dương đã được kết nối đúng với ổ cắm vôn kế hoặc đồng hồ đo điện chưa.

• Bước 3: Kiểm tra mạch điện hở: Dùng một đầu đo của đồng hồ chạm vào các cạnh AC của dây nguồn. Nếu có kết nối điện đầy đủ, thiết bị sẽ phát ra tiếng kêu “bíp”. Ngược lại, nếu không có âm thanh, có thể dây điện đã bị hở và cần thay thế. 
• Bước 4: Kiểm tra mạch ngắn: Chạm đầu đo vào cạn AC của dây nguồn. Nếu đồng hồ phát ra tiếng kêu “bíp”, điều cho cho thấy dây nguồn bị hư hỏng, cần thay thế ngay để tránh nguy cơ chập cháy. 

3. Hướng dẫn xử lý khi cháy ổ điện an toàn

Khi xảy ra cháy ổ điện, việc xử lý nhanh chóng và đúng cách là vô cùng quan trọng để ngăn chặn đám cháy Lan rộng và bảo vệ an toàn cho các thành viên trong gia đình. Dưới đây là các bước xử lý chi tiết để hạn chế nguy cơ cháy nổ:

3.1. Ngắt nguồn điện ngay lập tức

Đầu tiên, bạn cần ngắt ngay nguồn điện để tránh tình trạng cháy lan rộng. Bạn cần tìm cầu dao tổng hoặc cầu dao của khu vực bị cháy và lập tức ngắt điện. Nếu không thể tiếp cần cầu dao, bạn có thể rút phích cắm của các thiết bị điện đang kết nối với ổ điện bị cháy.

Tuyệt đối không dùng nước để dập lửa khi chưa chắc chắn nguồn điện đã được ngắt hoàn toàn, vì nước dẫn điện, gây nguy hiểm đến tính mạng.

3.2. Dập tắt đám cháy

Sau khi đã cắt nguồn điện, hãy nhanh chóng dập tắt đám cháy để tránh lửa lan rộng. Nếu ngọn lửa nhỏ, bạn có thể sử dụng bình chữa cháy CO2 hoặc bình bột để xử lý. 

Trong trường hợp không có bình chữa cháy, bạn có thể dùng chăn dày, vải dày hoặc cát để trùm lên, giúp dập lửa hiệu quả. Nếu ngọn lửa vượt quá tầm kiểm sát, bạn cần rời khỏi khu vực ngay lập tức và gọi cứu hoả số 114 để được hỗ trợ kịp thời.

3.3. Kiểm tra và khắc phục sau khi dập lửa

Sau khi đám cháy đã được dập tắt, cần kiểm tra kỹ khu vực bị cháy để đảm bảo không còn tàn lửa âm ỉ. Bạn dùng bút thử điện để kiểm tra xem còn nguồn điện trong ổ cắm hay không trước khi tiếp cận. Tiếp đến, bạn kiểm tra ổ điện, dây điện và các thiết bị liên quan để xác định nguyên nhân gây cháy.

Nếu ổ cắm được dây điện đã bị hư hỏng, tuyệt đối không sử dụng lại mà cần thay thế ngay. Trong trường hợp sự cố điện nghiêm trọng, hãy liên hệ thợ điện chuyên nghiệp để kiểm tra và sửa chữa hệ thống điện nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối.

4. Cách sửa ổ điện bị chập, cháy đơn giản

Khi xảy ra sự cố cháy ổ điện đơn giản, bạn cần thực hiện các bước sau để đảm bảo an toàn và khắc phục kịp thời:

Bước 1: Ngắt cầu dao tổng và kiểm tra bằng bút thử điện

Bạn cần ngay lập tức ngắt tất cả các cầu dao điện, đặc biệt là cầu dao tổng để ngăn nguồn điện tiếp tục lưu thông, tránh làm hư hại thiết bị và gây nguy hiểm cho gia đình.

Lưu ý: Điện vẫn có thể còn tích tụ trong một số thiết bị, vì vậy, hãy dùng bút thử điện để kiểm tra, đảm bảo ổ cắm không còn điện trước khi tiến hành kiểm tra và sửa chữa.

Bước 2: Tháo ổ cắm và kiểm tra mức độ cháy

Sau khi xác nhận không còn điện, bạn tiến hành tháo ổ cắm để kiểm tra vị trí cháy và mức độ ảnh hưởng đến hệ thống điện. Nếu dây dẫn bị hư hỏng, bạn cần xử lý triệt để để tránh tái diễn sự cố, đồng thời kiểm tra các thiết bị điện đang cắm vào ổ bị nổ để phát hiện hư hại.

Bước 3: Đấu nối dây điện và thay ổ cắm mới

Nếu ổ cắm bị cháy, bạn hãy thay ổ mới hoặc đấu nối lại dây điện. Dù không hư hỏng nghiêm trọng, bạn cũng vẫn nên thay thế để đảm bảo an toàn, tránh nguy cơ tiếp diễn xảy ra tình trạng cháy nổ.

Khi chọn ổ cắm và dây điện, bạn nên ưu tiên sản phẩm chính hãng, chất lượng tốt để đảm bảo độ bền và an toàn khi sử dụng.

Bước 4: Đóng cầu dao và kiểm tra hoạt động của ổ cắm

Sau khi lắp đặt xong, bạn cần đóng cầu dao và thử sử dụng ổ cắm mới để kiểm tra xem hệ thống điện đã hoạt động ổn định hay chưa. Nếu ổ cắm hoạt động bình thường, việc sửa chữa đã hoàn tất.

5. Lưu ý để phòng ngừa ổ điện bị cháy, chập

Để đảm bảo an toàn và hạn chế nguy cơ cháy ổ điện do quá tải điện, người dùng cần tuân thủ các biện pháp sau:

• Lắp đặt aptomat chống giật, chống quá tải: Việc sử dụng nhiều thiết bị điện có công suất lớn cùng lúc có thể gây quá tải hệ thống điện, dẫn đến tình trạng chập cháy và nổ. Vì vậy, giải pháp hiệu quả là bạn cần lắp đặt aptomat chống giật, chống quá tải để bảo vệ thiết bị điện trong gia đình, Thiết bị này sẽ tự động ngắt nguồn khi phát hiện sự cố, giúp hạn chế tối đa rủi ro về điện.
• Phân loại thiết bị điện theo công suất: Mỗi thiết bị điện có mức độ tiêu thụ điện năng khác nhau, vì vậy, bạn cần phân loại nhóm thiết bị có công suất cao và thấp. Việc này giúp bạn chọn loại ổ cắm phù hợp với khả năng chịu tải, tránh quá tải hệ thống điện, đảm bảo an toàn khi sử dụng.
• Lựa chọn ổ cắm điện từ thương hiệu uy tín: Thay vì sử dụng các loại ổ cắm điện trôi nổi, không rõ nguồn gốc, bạn nên lựa chọn sản phẩm từ các thương hiệu uy tín. Ổ cắm chất lượng cao được thiết kế với vật liệu bền, có khả năng chịu nhiệt và đảm bảo an toàn điện tốt hơn, giúp hạn chế nguy cơ chập cháy. 

• Kiểm tra ổ cắm và hệ thống điện định kỳ: Thường xuyên kiểm tra dây điện, ổ cắm, phích cắm và các thiết bị điện khác để phát hiện sớm các dấu hiệu hư hỏng như lỏng, nóng bất thường hoặc chảy nhựa. Nếu phát hiện sự cố, bạn cần thay thế hoặc sửa chữa kịp thời để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng.

6. Mua ổ điện chất lượng cao tại Vinachi

Bạn đang tìm kiếm ổ điện chất lượng cao, an toàn cho gia đình và văn phòng? Vinachi tự hào cung cấp các sản phẩm ổ điện chính hãng, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn cao nhất, giúp bảo vệ hệ thống điện và thiết bị trong quá trình sử dụng.

Tại Vinachi, chúng tôi cam kết:

• Chất lượng đạt chuẩn: Sản phẩm được sản xuất từ vật liệu bền bỉ, chịu nhiệt tốt, chống chập cháy.
• An toàn tuyệt đối: Được tích hợp các tính năng chống quá tải, chống rò điện, đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
• Thiết kế đa dạng: Nhiều mẫu mã phù hợp với nhu cầu sử dụng từ gia đình, văn phòng đến công trình lớn.
• Dịch vụ khách hàng chuyên nghiệp: Vinachi sở hữu đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm, nhiệt huyết, luôn sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ giải đáp mọi vướng mắc cho khách hàng.

• Bảo hành uy tín: Vinachi cam kết bảo hành dài hạn, hỗ trợ khách hàng tận tâm.

Hãy chọn Vinachi để sở hữu những sản phẩm ổ điện chất lượng cao, giúp hệ thống điện vận hành ổn định, hạn chế rủi ro chập cháy và đảm bảo an toàn tối đa.

7. Hỏi đáp liên quan về cháy ổ điện

7.1. Cháy ổ điện dập bằng gì?

Cháy ổ điện bạn có thể dập bằng:

• Bình chữa cháy: Sử dụng bình chữa cháy CO2 hoặc bình chữa cháy bột để dập đám cháy điện.
• Dùng vật liệu không dẫn điện: Trong trường hợp không có bình chữa cháy, bạn có thể sử dụng chăn, vải dày hoặc cát khô để dập đám cháy.

Tuyệt đối không dùng nước để dập đám cháy vì nước dẫn điện, gây nguy hiểm nghiêm trọng, có thể dẫn đến tình trạng bị điện giật.

7.2. Ổ cắm điện bị xẹt lửa có sao không?

Hiện tượng ổ cắm điện bị xẹt lửa là dấu hiệu cảnh báo hệ thống điện trong nhà có thể đang gặp sự cố. Không chỉ gây bất tiện khi sử dụng, tình trạng này còn tiềm ẩn nguy cơ chập cháy, hư hỏng thiết bị điện và thậm chí ảnh hưởng đến an toàn tính mạng. Vì vậy, khi phát hiện ổ cắm phát tia lửa, bạn cần nhanh chóng tìm hiểu nguyên nhân và có biện pháp khắc phục kịp thời để đảm bảo an toàn.

Để đảm bảo an toàn cho gia đình và hạn chế rủi ro do cháy ổ điện, mỗi người cần trang bị kiến thức về nguyên nhân, cách phòng tránh và biện pháp xử lý khi sự cố xảy ra. Hy vọng những thông tin mà Vinachi cung cấp sẽ giúp bạn sử dụng thiết bị điện đúng cách giúp giảm thiểu nguy cơ chập cháy.